Kolon polipleri barsak yüzeyinden başlayarak barsak içine doğru çıkıntı yapmış saplı veya sapsız tomurcuk veya mantar şeklinde uzantılar şeklinde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Polipler nonkanseröz (kanser olmayan) tümör veya neoplazi olarak tarif edilir.

Sindirim sistemi kanalının herhangi bir yerinde oluşabilirler ancak çoğunlukla kalın barsakda yerleşim gösterirler. Birkaç milimetreden 6-7cm e kadar değişebilen çaplarda olabilirler. Genellikle kalın barsağın farklı yerlerinde dağılmış halde birden fazla polip bulunur.

Poliplerin neden bazı insanlarda oluşup diğerlerinde oluşmadığı sorusu halen tam olarak cevaplanmış değildir. Yağdan zengin ve liften fakir bir diyetle beslenmenin kolon poliplerinin oluşumunu kolaylaştıran bir faktör olabiliceği düşünülmüştür ancak kalıtsal faktörlerin daha önemli olduğu kabul edilmektedir. Antiromatizmal ilaçlar ve kronik aspirin kullanımının polip oluşumunu engelleyebildiğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır.

Yaygın olan iki farklı kolon polip türü vardır: hiperplastik polip ve adenomatöz polip. Hiperplastik polipler kanser gelişme açısından risk oluşturmaz bu yüzden pek önemli değildirler. Adenomatöz poliplerin büyük bir kısmı kanserleşmez, ancak hemen tüm kalın barsak kanserlerinin bir adenomatöz polipten kaynaklandığı düşünülmektedir.

Hiperplastik polip ile adenom arasındaki ayırım polipten küçük bir örnek alınarak (biyopsi) veya polipin tamamen çıkarılarak (polipektomi) incelenmesi ile yapılabilir. Hangi adenomatöz polipin kanserleşeceğini söylemek mümkün değilse de çapı 2cm den büyük olan adenomatöz poliplerin kanserleşme ihtimallerinin daha fazla olduğu bilinmektedir. Bazen büyük polipler içinde gözle veya biyopsi alıması ile farkedilemeyecek kanser odakları bulunabilir. Bu durumda polipin tamamen çıkarılması tavsiye edilir.

Kolon Poliplerinin Görülme Sıklığı Nedir ve Daha Çok Kimlerde Görülür?

Yaş ilerledikçe barsaklarda polip oluşma olasılığı artar. 30 yaş ve altında oldukça nadirken, 50 yaş civarındaki bireylerin ¼ inde, 70 yaş civarındaki insanların da hemen yarısında kalın barsak polipi görülür. Poliplerin oluşma nedeni henüz bilinmemektedir. Polip gelişiminde en büyük risk faktörü 50 yaşın üzerinde olmaktır. Eğer aile bireylerinin birinde polip ya da kalın barsak (kolon) kanseri hikâyesi varsa polip gelişme riski artar. Ayrıca daha önceden polipi olan ya da kolon kanseri hikâyesi olan kişide de yeni polip olma olasılığı daha yüksektir. Diğer yandan, nadir de olsa, sindirim sisteminde çok sayıda polip varlığı ve kansere dönüşümü ile birlikte olabilen bazı kalıtsal hastalıklarda daha genç yaşlarda barsaklarda polipler oluşabilir.

Barsakta Polip Olduğu Nasıl Fark Edilir?

Birçok polip herhangi bir bulguya yol açmaz, büyük olanlar ise dışkıda kan görülmesine yol açabilirlersede genelde bulgu vermezler. Bundan dolayı polipleri bulmanın en iyi yolu herhangi bir şikâyeti olmayan kişilerin taranmasıdır. Birçok farklı tarama tekniği uygulanabilir. Bunlar; dışkı örneklerinde kan araştırması, kolonoskopi kalın barsağın incelenmesi ya da baryum enema gibi radyolojik bir testin kullanmasıdır (Bkz. Kolon kanserinden krorunma). Eğer bu yöntemlerin herhangi birinde polip görülürse ya da şüphelenilirse, doktorunuz genellikle size kolonoskopi yapılarak polipin görülerek değerlendirilmesini ve alınmasını tavsiye edecektir. Çünkü kolonoskopi polip bulmanın en güvenilir yoludur. Birçok uzman günümüzde kolonoskopi ile tarama yapılmasını önermektedir, bu yöntemde polip görüldüğünde aynı seansta çıkarılması mümkün olmaktadır.