Ci, którzy zaliczają powieść Potockiego tylko do sprawie literatury polskiej, powodują to za pochopnie, zapominają bowiem, że pozostawiła ona napisana po francusku zaś jej prawdziwy tytuł brzmi Manuscrit trouvé à Saragosse. W roku 1799 ożenił się po raz drugi, tym całkowicie z daleką kuzynką Konstancją, córką Szczęsnego Potockiego (z tego państwa będzie być syna Bernarda i dwie córki, Irenę i Teresę), ale zamiast zajmować się szczęściem rodzinnym, będzie dążył tego dobra w dalekim…